Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca, Anayasa Mahkemesi’nin vakit zaman “yetkisini aşma” eğiliminde olduğunu, “yargısal aktivizmin” toplumda tartışmaya ve karışıklık neden olabileceğini savundu.
Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca, 2022 Yılı Kıymetlendirme Basın Toplantısı’nda, Anayasa Mahkemesi’ni (AYM) “yetkisini aşma eğiliminde olmakla” eleştirdi.
AYM’nin ferdî başvurulardaki kararlarını kıymetlendiren Akarca, yasa ve anayasanın AYM’yi de bağladığına dikkat çekerek, “Ama vakit zaman bunu aşma eğilimi olduğunu görüyoruz” diye konuştu.
“Her mevzuyu incelerim, bütün maddi kanıtları denetlerim, bütün delilere bakarım’ şeklinde bir anlayış gerçek değil” diyen Akarca, bu yaklaşımın, “kesinleşmiş kararlarda hukuk güvenliğinin otoritesinin zedelenmesine yol açtığını” kaydetti.
AYM için, “yasa ve anayasa hudutları içinde hareket edilirse daha yanlışsız bir iş yapılmış olur” sözlerini kullanan Akarca, temel hak ve özgürlüklerin korunmasının temel alındığı ferdi müracaatın vatandaşlar için değerli bir kazanım olduğunu söylemekle birlikte, “Ama AYM buradaki rolünü anayasa ve yasanın emredici kararı çerçevesinde yetki aşımında bulunmadan, bu yetkiyi dikkatli kullanmak suretiyle gerçekleştirirse kararlarının saygınlığı artar” dedi.
“Yargısal aktivizm” eleştirisi
Yargıtay Başkanı Akarca, bireysel başvurunun alanının daraltılıp daraltılmaması gerektiğine ait soruyu da yanıtladı.
Mehmet Akarca, “Netliğe kavuşması gereken alanlar var… AYM’nin yargısal aktivizm değil de bir yönlendirme yoluna başvurmasının daha gerçek olacağını düşünüyorum. Artık herkesin yerine geçerek; savcının, birinci derece mahkemesinin, hakimin, istinafın, Yargıtay’ın yerine geçerek bir karar oluşturulursa ve bu formda anlaşılırsa bu yetki ve tüzel sorunların daha da artmasına neden olur” diye konuştu.
AYM’nin çoğu kararlarında gerekli itinası gösterdiğini bildiklerini aktaran Yargıtay Başkanı Akarca, “Eğer deliller hukuka uygun toplanmışsa, kanun unsurları yanlışsız uygulanmışsa, yasa yolunda temyizde, istinafta bunlar denetlenmişse artık AYM’nin bu alana girmemesi gerekir” dedi.
AYM’nin kararlarının da anayasa ve yasaya uygun olması gerektiğini söyleyen Akarca, “Eğer yetki aşımında bulunur da ‘süper temyiz mahkemesi’ niteliğine kavuşursa bu bütün toplumda bir tartışmaya ve düzensizliğe neden olabilir” değerlendirmesini aktardı.
“Yargıtay ya da Danıştay’ın üzerinde bir mahkeme değil”
“AYM’nin bireysel müracaatta inceleme yapacağı alanlar kanunda açıkça söylenmiş. Biz AYM’nin rakibi değiliz ya da o da bizim rakibimiz değil. Biz eşit derecede yüksek mahkemeleriz” kelamlarını kaydeden Mehmet Akarca, “Anayasa Mahkememiz kıymetli bir anayasal kurum, yüksek mahkeme. Yargıtay da yüksek mahkeme. Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ya da Danıştay’ın üzerinde bir mahkeme değil” vurgusunu yaptı.
Yargıtay Başkanı Akarca, yargının siyasallaştığı tenkitlerine ait de değerlendirmelerde bulundu. “Yargılama süreci başlar başlamaz bir yaygara koparılıyor” diyen Akarca, hakim ve savcının yiğit olması gerektiğini, güç odaklarından, kamuoyundan, politikacıdan çekinerek hakimlik ve savcılık yapılmayacağını savundu.
Hakim ve savcıların da kusur yapabildiklerini, duygusal davranabildiklerini aktaran Akarca, “Yargının siyasallaşmasını istemeyiz, hakikat bulmayız. Bu türlü bir iddiayı hakikat da bulmam. Herkes işine gelmeyen bir kararı yorumluyor” görüşünü paylaştı.