Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Kazakistan Tarım Bakanı Aidarbek Saparov ve beraberindeki heyetle görüşme gerçekleştirdi. Görüşmenin akabinde iki ülkenin bakanlıkları arasında iş birliği protokolleri imzalandı. Ziraî Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü ile Kazakistan’ın Ulusal Tarım Bilimleri Eğitim Merkezi ortasında ‘Tarımsal Araştırma ve İşbirliği Âlâ Niyet Protokolü’, Kazakistan Tarım Bakanlığı Ulusal Tarım Bilimleri Eğitim Merkezi ile Türkiye Arıcılık Birliği ortasında ‘Uluslararası Bilimsel ve Pratik İşbirliği Protokolü’, Kazakistan Tarım Bakanlığı’na bağlı Ulusal Tarım Bilimi Eğitim Merkezi ile Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ortasında işbirliği protokolü imzalandı. Bakan Yumaklı ile Bakan Saparov da ‘Devlet Takviyeli Tarım Sigortaları Alanında İşbirliği Niyet Beyanı’ imzaladı.
‘TİCARET HACMİMİZ 6,5 MİLYAR DOLARI GEÇTİ’
Bakan Yumaklı, ikili bağlantıların gelişmesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Jomart Tokayev’in dostluğunun farklı bir yeri olduğunu söyledi. Yumaklı, “Son olarak bunun en net göstergesini Kazakistan’ın mesken sahipliğinde düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı 10’uncu Doruğunda daima birlikte gördük. Bu yeterli alakalar, hiç elbet iki ülke ortasındaki ticarete de yansıyor” dedi. Bakan Yumaklı, Kazakistan ile 2023 yılında ikili ticaret sayılarının yeni bir rekora imza attığını söz ederek, “İkili ticaretimiz 6,5 milyar doları geçti. Bunu iki ülkenin de kâfi bulmadığını ve sayısı 10 milyar dolara çıkarmayı arzuladığımızı bir defa daha söz etmek isterim. Ziraî ticaretimiz ise, 2023 yılında yaklaşık 300 milyon olarak gerçekleşti. Potansiyelimizin çok altında olan bu sayısı da daha üstlere çıkarmak için her türlü iş birliğine hazır olduğumuzu bir kere daha belirtmek isterim” diye konuştu. 4 muahede imzaladıklarını hatırlatan Bakan Yumaklı, “Anlaşmalarla iki ülke ortasındaki ziraî ticaretin yanında karşılıklı deneyim transferinin da ön plana çıkacağını düşünüyorum. Bilhassa tarım sigortaları konusuna ayrıyeten değinmek istiyorum. Yakın vakitte Türk Devletleri Teşkilatı ülkelerinde bu sistemin kurulması için de pek çok çalışma yaptık. Bunun birinci örnekleri Azerbaycan ve Özbekistan oldu. İnanıyorum ki, bugün imzalayacağımız niyet beyanıyla da emsal bir sistemin kurulması için beraberce hareket edeceğiz. Tarım sigortaları konusunda sonuncu maksadımız ise ‘Türk Devletleri Teşkilatı Tarım Sigortaları Birliği’nin kurulmasıdır. İnşallah bu ve gibisi iş birlikleri bu birliğin kurulmasının önünü açmış olacaktır” tabirlerini kullandı.
‘ÇUKUROVA’YA SON 22 YILDA YÜZDE 49 TESİS YAPTIK’
Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Bakan Yumaklı, iklim değişikliğine ait soru üzerine, “İklim değişikliğinin başta su kaynakları olmak üzere çok derin tesirini 2023’ün son çeyreğinden itibaren zati vurguluyoruz ve su verimliği seferberliğini de bu manada başlattık. Çok farklı faaliyetlerle bunları kamuoyunun gündeminde tutmaya çalışıyoruz. Zira hem ziraî üretimde, hem sanayi üretiminde, hem ferdi kullanımda çok kıymetli suyu dikkatli kullanma konusu. Çukurova’da bu iklim değişikliğinin tesirlerinden çok ağır üst düzeyde sıcaklık, buharlaşma üzere sıkıntıları da beraberinde getirdi ki az yağışta bunların en kıymetli faktörlerinden bir tanesi. Biz Çukurova’ya son 22 yılda yüzde 49 tesis yaptık ki bunların bugünkü sayıları yaklaşık 22 milyar lira. Yapılan yatırımların hali hazırda mevcut ziraî üretimi karşıladığını söylemek mümkün. Fakat hem bugünümüzü hem de bundan sonraki devrimizi tekrar sulama kanallarını ki Seyhan sulamasının kapalı sisteme dönüştürülmesi, Seyhan Barajı’ndan tekrar bu ovaya su transferi, hem Seyhan hem de Çatalhan Barajı’nda kullanılmayan su meyyit hacimdekilerin kullanılabilmesi de dahil projeler üretilmeye devam ediyor. Seyhan Barajı’ndan Seyhan Ovası’na su transferinde bu ay içerisinde inşaat ihalesine çıkmış olacağız” dedi.
‘SUYUMUZU VERİMLİ KULLANMAMIZ GEREKİYOR’
Bakan Yumaklı, sulama birliğinin çiftçileri 3’üncü eser ekiminde uyarmasının maalesef kimi basın-yayın organlarında tarımı bitirme dokümanı olarak lanse edildiğini söz ederek, “Bir sefer bunu tümüyle reddediyorum. Neden? Zira her halükarda şunu söylüyoruz; suyumuzu verimli kullanmamız gerekir. Hali hazırda devam eden süreçteki yatırımlar olmakla bir arada yeniden de mevcuttaki suyumuzu da dikkatli ve verimli kullanmamız gerekir. Buradaki uyarıyı ‘tarımı bitirme belgesi’ diye kabul etmek ve bunu bu formda lanse etmek büyük bir aymazlık açıkçası. Zati tarımla ilgili her bahse ‘bittik’ penceresinden bakanların diğer bir şey de söylemesi mümkün değil açıkçası. Biz yaklaşık 2025 sulama döneminde Çatalhan Barajı’ndan bilhassa bir su transferi, ek su alınabilmesiyle ilgili çalışmalarımızı bitirdiğimizde yaklaşık 860 milyon metreküplük ilave bir suyu da çiftçilerimizin hizmetine sunmuş olacağız. Bu aslında daima devam eden bir konu. Yapılanları biliyorlar, yapılmışları biliyorlar. Lakin en ufak bir mevzuyu da maalesef manipüle ederek mecrasından çıkarmış oluyorlar” diye konuştu.
‘ÜRETİM PLANLAMASIYLA İLGİLİ BÜTÜN KONULARI TAMAMLADIK’
Yumaklı, ‘Bitkisel Üretim Planlaması’nın ayrıntısına ait sorulan soruya, “Biz üretim planlamasıyla ilgili bütün konuları tamamladık. Ve inşallah bu yılın zirai üretiminin başladığı Eylül ayından itibaren bütün ögeleriyle birlikte devreye alacağız. Hububat, yağlı tohumlar, bakliyat ve 2 artı eserde inşallah. Dediğim üzere bunları çok farklı bir halde kamuoyunun bilgisine arz etmek istiyoruz” dedi.
Domates ve soğanda üretici ile endüstrici ortasında yaşananlara ait sorulan soruya Yumaklı, şöyle dedi:
“Soğanda geçen yıl 2,6 milyon ton idi rekolte. Bu yıl 2,8 milyon ton bekliyoruz. Kimi yerlerde kuraklık kaynaklı rekolte düşüklükleri olabilir; ancak hiçbir biçimde bir sorun burada beklemiyoruz. Domatesle alakalı da geçtiğimiz yıl 5,5 milyon ton idi, salçalık domates. Bu yıl 6,1 milyon tonluk bir rekolte bekliyoruz. Eser bolluğuyla alakalı bilhassa kontratlı üretimi olmayan üreticilerimizin bir mağduriyeti oldu; fakat bunun da öncesinde mukavelesi olmasına karşın birtakım sanayicilerin ki burada işini düzgün yapan, kendi mukavele yaptığı üreticiyle rastgele bir sorunu olmayan, kontratın bütün amir kararlarına uyan sanayicileri tenzih ederek söylüyorum. Birtakım sanayicilerimizin eser alımında sorun çıkardığını tespit ettik. Ticaret Bakanlığı’mızla birlikte bunları tespit ettik ve gerekeni yapacağız, yapmaya da devam ediyoruz. Tarım Kredi Kooperatifleri başta olmak üzere eser alımıyla alakalı salça fabrikalarıyla da iki bakanlık olarak görüştük. Şu an için büyük bir sorun beklemiyoruz açıkçası; lakin çok yakından takip ediyoruz.”
‘SÖZLEŞMELİ ÜRETİMİ UYGULAMALARI GEREKİYOR’
Yumaklı, üretim planlaması ve kontratlı üretimin her halükarda hem üretici için hem de endüstrici için önünü görme ismine son derece değerli konular olduğuna dikkat çekerek, “Bu bize üretim planlamasının ve onun en büyük ögesi olan kontratlı üretimin ne kadar değerli olduğunu pratikte yaşatarak göstermiş oldu. Bütün üreticilerimize kontratlı üretim konusunu kesinlikle lakin kesinlikle uygulamaları gerektiğini hatırlatalım. Bizler de bakanlık olarak tip kontratlar düzenleyerek hem üreticimizi hem de sanayicimizi koruyacak mukaveleleri onların kullanabileceği biçimde hizmetlerine sunmuş vaziyetteyiz. Bakanlık olarak çok yakından takip ediyoruz. Türkiye’deki tarım bölümüne maalesef ki çok küçümseyerek bakanlar ve çok çabuk manipüle edebileceğini düşünenler ve bunu siyaset materyali yapanlar daha evvel olmuştur, bundan sonra da olacaktır. Lakin ben buradan eli öpülesi üreticilerimize tekraren her vakit için yanlarında olduğumuzu kesinlikle ancak kesinlikle her problemlerini çözmek için burada gece- gündüz çaba sarf ettiğimizi onların yanlarında olan arkadaşlarımızla vakit zaman bizler de ortaya çıkabilecek olan konuları çıkmadan engelleme ismine çalıştığımızı tekraren belirtmek istiyorum” diye konuştu.