Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, Mersin Körfezi’nde kirlilik düzeyinin artması nedeniyle meydana gelen köpüklenme için “müsilajdan beter” yorumunda bulundu.
Mersin Körfezi’nde 1 aydır kıyıya yakın bölgelerde deniz yüzeyinde köpüklenme görülürken suda görüş uzaklığında de azalma yaşanıyor.
AA’ya konuşan Salihoğlu, Yenişehir kıyısı boyunca görülen köpüklenme hakkında, Mersin Körfezi’ni Doğu Akdeniz’de kirliliğin en ağır görüldüğü bölgelerden biri olarak nitelendirdi.
‘ANCAK 1,5 METRE GÖRÜNÜYOR’
Körfezin kıyılarında şu anda gözle görülür bir kirlilik olduğunu ve buradaki durumun neredeyse Marmara Denizi ile eş kıymet hale geldiğini aktaran Salihoğlu, “Şu anda Mersin Körfezi’nde denize baktığınızda lakin 1,5 metreyi görebiliyorsunuz. Işık geçirgenliği hayli düşmüş, çok kirli bir suyla karşı karşıyayız ve bu kirlilik oksijen düzeylerini de düşürüyor. Deniz yüzeyinde köpüklü yapılar, ağır alg patlamaları var. Şu anda içine girdiğimiz deniz sağlıklı ve keyif veren bir deniz değil. Kirli ve bulanık bir denizle karşı karşıyayız” diye konuştu.
Özellikle aşikâr cinsteki alglerin ağır üremesi sonrası, fizikî olarak akıntı ve rüzgarla bu köpüklenmenin oluştuğunu anlatan Salihoğlu, şöyle devam etti:
“Buradaki durum müsilajdan beter zira sahiden inanılmaz bir kirlilik yükü var, kent kirliliği çok yüksek. Yaz periyodunda nüfus artışıyla birlikte evsel atıklar çok yükselmiş durumda. Büyük ırmaklardan, örneğin Seyhan Irmağı’ndan, çok önemli bir kirlilik girdisi var. Ziraî ve endüstriyel kökenli kirlilik de çok yüksek.”
Kirliliğin ana kaynağının karasal girdiler olduğunu, kent deşarjları ile etkisiz yahut yetersiz çalışan arıtma tesislerinin de değerli bir rol oynadığını kaydeden Salihoğlu, ırmaklardan gelen yayılı kaynaklı kirlilik yükünün de yüksek düzeyde ve ziraî ve endüstriyel uygulamalardan kaynaklandığını bildirdi.
Mersin Körfezi’ndeki durumun ürkütücü boyutlara ulaştığını söz eden Salihoğlu, denizin durumuyla ilgili kullanılan kriterlere nazaran buranın çok berbat yahut çok makus düzeylerde olduğu tespitini paylaştı.
Salihoğlu, suyun geçirgenliğinin yani insanların suyu görme kapasitesinin çok düşük, azot ve fosfor yüklerinin ise çok yüksek olduğunu, bu durumun fitoplanktonu çok düzeyde artırdığını vurguladı.
‘GÖRÜLMEMİŞ DÜZEYLERDE BİR KİRLİLİKLE DENİZLERE YÜKLENİYORUZ’
Açık bir deniz olan Akdeniz’deki akıntı sisteminin şu anda bu körfezleri temizleyebilecek durumda olmadığı değerlendirmesinde bulunan Salihoğlu, şunları söyledi:
“Gerçekten durum çok önemli. Deniz sistemlerini ortadan kaldırıyoruz, tabiri caizse denizleri komaya sokuyoruz. Sıcaklıklar da çok artmış durumda. Yaptığımız ölçümlerde, Mersin kenti kıyılarında deniz suyu sıcaklıkları 34 dereceleri gösteriyor. İklim değişikliğinin ve sıcaklıkların baskısı çok yüksek ve hiç görülmemiş düzeylerde bir kirlilikle denizlere yükleniyoruz. Tıpkı vakitte balıkçılık faaliyetleri de hiçbir formda sürdürülebilir değil.”
Enstitü olarak Mersin Büyükşehir Belediyesi ile “Temiz Akdeniz İçin Ekosistem Tabanlı İzleme ve İdare Planı Projesi” yürüttükleri bilgisini veren Salihoğlu, farkındalık oluşturmaya çalıştıkları bu çalışmada aşikâr bir düzeye geldiklerini lakin bunun kâfi olmadığını, durumun ciddiyetinin artık herkes tarafından anlaşılması gerektiğini lisana getirdi.
‘KİRLİLİK İNSAN KAYNAKLI’
Akdeniz’in pak ve parlak deniziyle ünlendiğini lakin Mersin kıyılarının bu standartlardan uzak olduğunu tabir eden Salihoğlu, kirliliğin dış etkenlerden değil, insan davranışlarından kaynaklandığını belirtti.
Bölgedeki nüfus artışının altını çizen Salihoğlu, turizmin ağır olduğu her bölgede insan kullanımından ötürü ortaya büyük bir atık yükü çıktığından ve bu atıkların gerçek yönetilmesi gerektiğinden bahsetti.
‘SEFERBERLİK YAKLAŞIMIYLA DÜŞÜNMELİYİZ’
Salihoğlu, şu tavsiyelerde bulundu:
“Kirliliğin geniş bir alanı kaplaması kelam konusu. Şu anda birçok atık, kolay bir ön arıtmadan sonra tüm azot ve fosfor yüküyle birlikte denize ulaşıyor. Bunların önüne geçmemiz, bir seferberlik yaklaşımıyla denizlerin üstüne düşmemiz, denizlere daha fazla dikkat etmemiz gerekiyor. Bir an evvel denizlere olan kirliliği azaltmak için bir ortaya gelmemiz, muhafaza alanları ilan etmemiz lazım. Güzel tarım uygulamalarına geçilmesi ve daha yeterli planlama yapılması, endüstriyel atıkların kesinlikle arıtılarak ırmaklara verilmesi kaide. Aksi halde, toplumsal, ekonomik ve ekolojik kayıplarımız çok fazla olacak.”
(ANADOLU AJANSI)