Arjantinli muharrir Mariana Enriquez’in kaleme aldığı ‘Yatakta Sigara İçmenin Zararları’ kitabı İthaki Yayınları tarafından okurla buluştu. Bu hikaye kitabında karşımıza çıkan yerler, hisler, diyaloglar o kadar canlı ve çarpıcı ki birinci hikayeyi okumayı tamamladıktan itibaren güçlü bir “Mariana Enriquez üslubu, biçemi” okuduğunuzu çabucak duyumsuyorsunuz.
Bu edebi imzayı bir şiirde ya da bir romanda atabilmenin daha kolay, daha müsait olduğunu düşünüyorum. Şiirde ekonomik bir biçimde söz tercihlerinizle, dizelerden azalta azalta esasen üslubunuz, azalttıklarınız; aslında dizelerinizden eksilttikleriniz gerçek, öz şiirlerinizi oluşturuyor. Romanda ise çok vaktiniz, çok yeriniz, sayfanız var ki dilediğinizce istediğiniz dünyaları, hayalleri kurup, karakterleri yaşatabilesiniz. Lakin hikayede bu iki imkan da aslında yok. Ya da hudutlar dahilinde, bir sona dek, bir ölçüde, bir yere kadar var. Yedi-sekiz-on sayfalık bir hikayede ne bir roman kadar çok yeriniz var ne de bir şiirde olduğu üzere söz iktisadı, söz kesintisi yapabilirsiniz. Bana nazaran Mariana Enriquez’in mahareti işte tam da bu noktadan itibaren başlıyor. Güçlü bir hikaye atmosferini çabucak, süratlice kuruyor, karakterlerini tüm canlılıklarıyla okura derhal tanıtıyor; olayları, gelişmeleri hikaye akışında filtresiz bir biçimde anlatıyor.
Yatakta Sigara İçmenin Ziyanları, Mariana Enriquez, Mütercim: Züleyha Yılmaz, 136 syf., İthaki Yayınları, 2024. CANLI ANLATIM, ENTERESAN SÜRPRİZLER
Güney Amerika menşeli bir öykü kitabı ya da roman okuyacağımda artık az çok biliyorum ki çok samimi bir kitap okuyacağım. Epey renkli bir anlatımı, labirent üzere şaşırtan kurguları, sürpriz, elvan oyunları olacak. Güney Amerika kökenli bir kitap olmasının tüm nitelikleri ‘Yatakta Sigara İçmenin Zararları’nda da mevcut: Tüm hikayelerin anlatımı canlı, neredeyse tüm hikayelerde enteresan sürprizler gizli; ki bu canlılık ve bu sürprizler hikayelerin akıcılığını da oldukça artırıyor.
Daha çok dehşet ve gotik temalarda yazdığını öğrendiğimiz Enriquez, “Yeni Arjantin Anlatısı” olarak bilinen akımın önde gelen isimlerinden biri. La Plata Ulusal Üniversitesi’nde Gazetecilik okuyan Enriquez, Página 12 isimli gazetenin sanat ve kültür editörlüğünü yaparken edebiyat seminerleri de verir. Kendi lisanında 2009 yılında yayımlanan ‘Yatakta Sigara İçmenin Zararları’ ise muharririn birinci hikaye kitabı.
Genelde çeşitli hikayelerden müteşekkil bu üzere kitaplarda birtakım hikayeler, toplam içerisinde çabucak ön plana çıkar, onların uzun vadede daha akılda kalıcı olduğunu çabucak fark edersiniz. Karakterleriyle, kurgularıyla, anlatım biçimiyle. Enriquez’in hikaye kitabında da açıkçası kitabın sonuna dek birtakım hikayelerin, başkalarına nazaran birkaç adım daha ileride olup olmadıklarını merak ettim. Fakat hayır, kitapta bana nazaran hiçbir zayıf hikaye ya da öylesine yazılmış ya da öylesine kitaba dahil edilmiş hikaye yok. Hepsi çok ihtimamlı, güçlü; tümü muhakkak bir çıtanın üzerinde olduklarını derhal kanıtlıyorlar.
Bu güçlü, farklı hikayeleri öykü severlerin, hikaye yazmak ile ilgilenenlerin, hikaye yazma metotları üzerine düşünenlerin kısacası tüm edebiyatseverlerin okumasını çok isterim. Güçlü atmosferleri kağıt üzerinde bu derece süratli kurmak konusunda bu derece başarılı olan çok az müellif var zira…